Ethereum là một trong những blockchain được sử dụng phổ biến nhất hiện nay. Tuy được nhiều người sử dụng nhưng khả năng mở rộng của mạng này lại kém , tốc độ giao dịch chậm và phí gas đắt đỏ. Vì vậy, Layer 2 là giải pháp tuyệt vời cho Ethereum vì nó giải quyết nhiều vấn đề còn tồn tại của mạng chính.
![Layer 2](https://cryptoleakvn.com/wp-content/uploads/Layer-2.png)
Layer 2 là gì?
Layer 2 là một thuật ngữ được sử dụng cho các giao thức hay nền tảng được tạo ra để giúp mở rộng ứng dụng bằng cách xử lý các giao dịch ngoài Ethereum Mainnet (Layer 1). Nó được xây dựng trên Layer 1 và được kế thừa tính bảo mật từ Ethereum.
Các giải pháp Layer 2 nhắm tới việc tăng thông lượng, tăng tốc độ giao dịch và giảm phí gas so với Layer 1. Vì nó hoạt động theo cách làm giảm gánh nặng mà lớp cơ sở thường phải gánh chịu. Bằng cách chuyển giao dịch từ mainchain lên nền tảng Layer 2.
Vì sao layer 2 quan trọng?
Etherum xử lý trong khoảng 12-20 giao dịch/giây trong khi nền tảng phi tập trung trên mạng lưới Ethereum ngày càng phát triển mạnh, đòi hỏi mạng chính phải xử lý nhanh hơn để đáp ứng nhu cầu của người sử dụng.
Khi một giao dịch xảy ra, phải có sự đồng thuận toàn cầu trên mạng phi tập trung. Tất cả các nút trên mạng giữ một bản sao đầy đủ của các giao dịch để xác thực các giao dịch trên mạng. Nó được thiết kế để giải quyết vấn đề chi tiêu gấp đôi mà không cần phụ thuộc vào người trung gian.
Layer 2 giúp giảm hàng loạt việc xử lý dữ liệu trên blockchain bằng cách chạy tính toán ngoài chuỗi. Sau đó chuỗi chính chỉ cần ra quyết định cho dữ liệu đã được Layer 2 xử lý trước đó. Đồng nghĩa với việc giảm thiểu dung lượng lưu trữ dữ liệu trên lớp cơ sở. Việc loại bỏ các giao dịch khỏi lớp cơ sở, trong khi vẫn được neo vào nó, sẽ giải phóng tài nguyên xử lý để làm những việc khác trong khi vẫn nhận được các lợi ích về bảo mật và phân quyền.
Mục đích cao nhất của blockchain là tính phi tập trung, nơi người dùng không phải phụ thuộc vào bên thứ ba. Đó là lý do các giải pháp layer 2 được chú trọng vì chúng được thừa hưởng tính bảo mật của Layer 1 Ethereum. Kể cả có nhiều blockchain khác đang rất thành công như BSC hay Solana thì Ethereum vẫn chưa bao giờ hết hấp dẫn với rất nhiều người vì họ hướng tới một lý tưởng xa hơn đó là một thế giới phi tập trung.
Các giải pháp Layer 2 tốt nhất
Sidechain
Sidechains là một giải pháp mở rộng quy mô Layer 2 chạy riêng biệt với blockchain chính và sử dụng cơ chế đồng thuận độc lập. Cơ chế này có thể được tối ưu hóa để nâng cao khả năng mở rộng và tốc độ xử lý giao dịch. Trong tình huống này, mainchain như Ethereum phải xác nhận giao dịch, duy trì bảo mật và xử lý tranh chấp.
Do không thiết kế chạy trực tiếp trên mạng chính nên Sidechain là một giải pháp an toàn giúp bảo mật hơn. Sidechains thường kết hợp cơ chế đồng thuận và lựa chọn trình xác thực thay thế để cung cấp thời gian giao dịch nhanh hơn.
Một số dự án sidechains có thể kể đến như xDAI, POA Network, Polygon,…
Plasma
Plasma là một giải pháp mở rộng trên mạng chính Ethereum (ETH) được Vitalik Buterin cùng với Joseph Poon đề xuất. Plasma sử dụng kết hợp các smart contract và xác minh mật mã cho phép các giao dịch nhanh và phí gas thấp bằng cách giảm tải các giao dịch trên Ethereum thành một chuỗi phụ.
Về cơ bản, mỗi chuỗi con Plasma là một smart contract có thể tùy chỉnh được thiết kế để phục vụ các nhu cầu khác nhau và hoạt động độc lập. Plasma sẽ giúp các doanh nghiệp và công ty có thể triển khai các giải pháp có thể mở rộng theo nhiều cách khác nhau, tùy theo bối cảnh và nhu cầu cụ thể của họ.
Plasma có nhược điểm chính là thời gian rút tiền từ Layer 2 về Ethereum khá lâu. Những dự án sử dụng giải pháp Plasma có thể kể đến như OMG Network, Matic Network, Loom Network.
Rollups
Rollups là một giải pháp mở rộng không chạy trên lớp cơ sở của mạng Ethereum nhưng có cấu trúc gần giống như Plasma. Giải pháp này cung cấp các giao dịch gần như tức thì, smart contract trên Rollups không yêu cầu gas, ngoại trừ phí tổng hợp. Tốc độ giao dịch được kích hoạt bởi Rollups là khoảng 100 – 500 giao dịch mỗi giây.
Rollups được chia thành hai mô hình bảo mật khác nhau:
- Optimistic Rollups: Sau khi các giao dịch được xử lý, thông tin giao dịch được gửi lên mạng lưới. Các giao dịch này giả định là giao dịch hợp lệ theo mặc định cho đến khi ai đó gửi bằng chứng chứng minh dữ liệu giao dịch kia là gian lận hoặc sai.
- Zero-Knowledge Rollups: Các bản Rollups này chạy tính toán off-chain, sau đó gửi bằng chứng hợp lệ cho lớp cơ sở hoặc mainchain. Ethereum chỉ chấp nhận các thông tin giao dịch nếu chúng có thể xác thực được bằng mật mã. Dữ liệu được cho là sai cho đến khi được chứng minh là đúng.
Một số dự án Rollups là Zk-Rollups, Optimism và Arbitrum.
State Channels
State Channels cho phép giao tiếp hai chiều giữa những người tham gia blockchain, từ đó giảm thời gian chờ đợi vì không có sự tham gia của bên thứ ba (ví dụ như miner xác nhận giao dịch).
State Channels cũng hoàn toàn an toàn, vì chỉ những người tham gia mới biết về các giao dịch. Mặt khác, blockchain Ethereum ghi lại tất cả các giao dịch trong một sổ cái có thể kiểm toán công khai.
Một số dự án State Channels là Raiden Network, Celer Network,…
Lời kết
Layer 2 xuất hiện như một vị cứu tinh khi khi giải quyết được các bài toán tồn đọng của Ethereum về khả năng mở rộng, phân quyền và giữ được bảo mật của mạng chính.
Xem thêm: >>> Cách tăng tốc giao dịch Ethereum bằng MetaMask hoặc Trust Wallet